भाशाज्ञान
1. कपलाची शिर ताणप – तिडक उगतावप
2. फोड फुटप – गुपीत उगतें जावप
3. उमत्या कळशार उदक – सगळें फुकट
4. सपनां भंगप – येवजिल्लें घडून येवप ना
5. आंग फुलून येवप – उमेद येवप
6. जड जावप – नाका जावप
7. दोळो लागप – न्हीद लागप
8. तोंडाक लागप – झगडप
प्रस्न १) सकयल दिल्लया प्रस्नांच्यो जापो एका – एका वाक्यांत बरयातः–
अ) राजन आनी हेलन खंयचे सर्तीत वांटो घेवपांचीं आसली ?
जाप: राजन आनी हेलन कार्नावालाचे सर्तीत वांटो घेवपांचीं आसली.
आ) शेजारी कसली कागाळ घेवन आयिल्ले ?
जापः आपणाक आनी हेर लोकांक आवजाक लागून न्हीद पडना अशी कागाळ घेवन शेजारी आयिल्ले.
इ) शेजारी कानांत कितें घालून आयिल्ले ?
जापः शेजारी कानांत कापसाच्यो गुड्ड़यो घालून आयिल्ले .
ई) कामणे मावशेन कसली युकत काडली?
जापः कामणें मावशेन आपणें तशेंच रामनाशान आनी सतयवतीन नाचपाची युकत काडली.
उ) आपलो बापूय आनी आवय नाचतात तें पळोवन राजनाक तिडक कित्याक आयली?
जापः आपल्या बापायन आपलो बुशकोट आनी आवयन हँलनाचो फ्राँक घाला तें पळोवन राजनाक लज दिसली आनी देखून ताका तांची तिडक आयली.
प्रस्न २) सकयल दिल्लया प्रस्नांच्यो जापो पांच – स वाक्यांत बरयातः–
अ) काँलनिंतल्या लोकांनी कसलो निर्णय घेतिल्लो कित्याक ?
जापः काँलनिंतल्या लोकांची न्हीद राजन आनी हेलनाचे नाचाचे येसायेक लागून खळटाली . सतरा कुटुंबांतले लोक दीसभर नोकरी करून थकून भागून विसव घेवंक घरा येताले आनी जुस्त न्हिदपा वेळार तांचीं पदां लागतालीं. देखून एके राती पुरसो आनी गुरूजी हांणी राजनागेर वचून तांचो शिरामो तेमुखार तांच्यांनी आयकूंक जावचो ना अशें सांगलें. काँलनितल्या लोकांनी निर्णय घेतिल्लो की एक तर तांणी तो फलँट सोडून वचप , नाजाल्यार सोसायटी तांकां नोटीस धाडटली.
आ) गोंयची माती कलेक पोसवण दिता ती कशी?
जापःगोयची मातयेंत नाद , पदां , नाटकं, तियात्र किल्लतात .आमकां भारतीय संगिताची एक व्हड परंपरा आसा .गोंयान संगीत ,नाटक आनी हेर संस्कृतीक मळांचेर जायते कलाकार दिल्यात .दिवचलची घोडेमोडणी , सावयवेरेंचो कालो , गांवांतल्यो धालो , मांडे , इत्रूज , देखणी , फुगडी ही लोक संगिताची गिरेस्तकाय आनी पंरपरा.
इ) गोंयान कलेच्या मळार कितें कितें दिलां ?
जापः गोंयना संगिताच्या , नाटकाच्या आनी हेर संस्कृतीक मळांचे जायते कलाकार दिल्यात . सर्गेस्त दीनानाथ मंगेशकार , लयभास्कर खाप्रमाम पर्वतकार , मास्टर दत्राराम , गानसम्राज्ञी लता दिदी , सुरेश हळदणकार , तियात्रिस्त लय आनी ताल पळोवपाचो आसल्यखर दिवचलची घोडेमोडणी पळोवची . सावयवेरेचों कालो गोंयच्या गांवागांवानी धालो खेळटना आनी सोबीत कवनां आयकतना आंग फुलून येता . गोंयचे मांडे , देखणी , इत्रूंज , फुगडी हयोय गजाली गोंयान कलेक दिल्यात.
ई) अस्तंत संस्कृताय आनी आमची संस्कृताय हया तुमचें मत बरयात .
जापः अस्तंत संस्कृताय आनी उदेंती संस्कृताय हया दोनांयमदी व्हड फरक आसा . आमचे गोंयचे संस्कृतायेंत पुर्तृगेजाक लागून अस्तंती संस्कृताय बप्याच प्रमाणांत भरसल्या. बाटाबाटीक लागून हिदूं गोंयकार क्रिस्तांव जाले आनी तांचो भेस आनी ताचें भूस बदललें. अस्तंती संस्कृतायेचो भुसा – चेरूक बरोय प्रभाव पडलो . भाशेचेंय कायं प्रमाणान तशेंच जालें . कोंकणीचेर पुर्तुगेजीचो परिणाम जालो . धर्म बदलतकच भेस आनी सस्कृतायेचे हेर आयाम बदलपाचो पुर्तुगेजांनी केल्लो परिणाम साकार जालो .तरी , हालींच्या काळांत बदलिल्ले परिस्थितीतं जायत्या जाणांनी परतून उदेंते संस्कृतायेकडेन येवपाचो यत्न चँयल तो खप्यांनीच तोखणायेचो.
उ) राजनाक आनी हेलनाक कामण्यान कशीं जाग्यार हाडलीं ?
जापः कामण्यान यमनाथाक आनी सत्यवतीक एक कान – मत्र दिलो . राजन आनी हेलन न्हिंदूक वतकच कामण्यान सत्यवान आनी रामनाथां सांगता अस्ंतती भेस करून ( रामनाथान राजनाचो संगीत बुशकोट आनी कामण्यान आनी सत्यवतीन हेलनाचे फ्राँक आनी व्हितीद घालून ) एका कर्कश पदाच्या संगिताच्या तालार एक अस्तंती नाच सुरू केलो . जेन्ऩ राजन आनी हेलन आवाजाक लागून सकयल आयलीं तेन्ऩा ताकां बळयां चाळोवन घालीं.
प्रस्न ३) सकयल दिल्लीं वाक्यां कोणे कोणाक म्हणल्यांत ते बरयातः–
१) ‘मागीर कँसेट कोणें बंद केलो ?
जापःहँलनान राजनाक म्हणला.
२) ‘शेजारी शेजारी एक कुटूंब कशे’.
जापः गुरूजीन राजनाक म्हणला .
३) ‘गोंयची मातीच कलेक पोसवण दिता.
जापः रामनाथान हेलनाक म्हणला.
भाशाभ्यास ( क्रियाविशेशण )
क)सकयल दिल्ल्या वाक्यांतली क्रियाविशेशणां सोदून काडून बरयातः–
१) काँलनीतले लोक धावूक आयले.
जापः धावून .
२) तुमज्यानीं हीं धुमशेणां फाल्यां करूंक येतात.
जापः फाल्यां
३) गुरूजी , तुमी हांगा कित्याक आयल्यात ?
जापः हागा.
४) कामणे उमेदीन नाचलें.
जापः उमेदीन
ख) सकयल कुरू केल्लीं क्रियाविशेशणां पळयातः
१) तो धावत आयलो.
२) हांव फालयां गावांक वता.
३) तो थंय रावता.
१) हें क्रियाविशेशण तो “कसो” आयलो हें सांगता.
२) हें क्रियाविशेशणां गावांत ‘ केन्ऩा’ वतलो हें सांगता.
३) हें क्रियाविशेशणां तों खंय रावता हें सांगता.