प्रश्न

CLASS 10 KONKANI पाठ 1. चुकिल्ली वाट – भालचंद्र गांवकार प्रश्न

आ) भाशाज्ञान

1. शिगां लावप – फटोवप

2. आंग धरप – हालचाल करुक येवप ना

3. रातीचो दीस करप – खूब कश्ट करप

4. जीव पावणेर काडप – जिवाची पर्वा करप ना

5. कपलार हात मारप – नशिबाक दोश दिवप

6. हाताभायर वचप – वायट मार्गाक लावप

7. कानार पडप – आयकूंक येवप

8. वाळू पेचून चुरचुरप – खूब काकुळट करप

9. गाठीक मारप – सांबाळून दवरप

10. हात दाखोवप – थांबोवप

11. जिवाक सू.. जावप – सुशेग जावप

इ) सकयल दिल्ल्या प्रश्नाच्यो जापो एका वाक्यांत बरयात.

प्र1. पाटयो आसून लेगीत रस्ते खंय वतात तें कित्याक वळखूंक येना ?
जाप. बेकार तवनासांनी रस्त्यांच्यो पाटयो मेळत तेवटेन घुंवडावन दवरल्यात देखून पाटयो आसून आसून लेगीत रस्ते खंय वतात तें वळखूंक येना.

प्र2. जाणटेलो शिळोण्यां वचपाचें कारण कितें ?
जाप. शिळोण्यां झाडापाल्याचो बरो वैज आसलो आनी तो मनशांक आंग धरल्यार बरें वखद दितालो देखून जाणटेलो शिळोण्यां वतालो.

प्र3. जाणटेल्यांक दिसा उजवडे घरा कित्याक पावूंक जाय आसलो ?
जाप. जाणटेल्याच्या घराकडेन जाणटेल्याचो बेश्टोच हुसको करताले देखून ताकां शिळोण्यां वचून दिसा उजवडे घरा पावूंक जाय आसलो.

प्र4. तरणाटे रस्त्यावेले बल्ब कित्याक फोडटाले ?
जाप. तरणाटयांमदी रस्त्यावयले बल्ब फोडपाची सर्त लागिल्ली म्हूण तरणाटे रस्त्यावेले बल्ब फोडटाले.

प्र5. भरगें हाताभायर केन्ना वतात ?
जाप. अर्दकुटें शिक्षण जाता आनी बरे संस्कार जायनात तेन्ना भरगें हाताभायर वतात.

प्र6. तरणाटे कितें करताले ?
जाप. तरणाटे रस्त्याकुशीक खाब्यांवयले बल्ब फोडटाले.

प्र7. तो ‘वाट चुकलो’ म्हणटकच जाणटेल्याक कितें दिसले ?
जाप. तो ‘वाट चुकलो’ म्हणटकच जाणटेल्याक आपल्या पांयांक पंदरा मणाचें वजें बादिल्लें भशेंन दिसले.

प्र8. शेजा-याक कसले दुयेंस जाल्ले ?
जाप. शेजा-यांचें आंग धरिल्लें म्हणल्यार ताका अर्दांगवाय जाल्लो.

ई) सकयल दिल्ल्या प्रश्नाच्यो जापो 5 -6 वाक्यांत बरयात.

प्र1. जाणटेलो शेजा-याक कित्याक आदार करतालो ?
जाप. जाणटेल्याचो एकलो शेजारी म्हयनोभर जालो हांतरूणाचेर आसलो कितली वखदां करुन पळयली पूण इल्लोय गूण नासलो. ताचे आंग धरिल्लें. जायतो लोक ताचे खबरेक येताले आनी वाळू पेचून चुरचुरताले. कांय जाण अमकेकडेन बरो दोतोर आसा, तमकेकडेन बरो दोतोर आसा अशें सागतालें आनी आयिल्ले वटेन परत वतालें. त्या दोतोराक सोदून काडपाचो वावर मागीर घरच्यांचेर पडटालो. जाणटेल्याक ताची काकुळट दिसताली. ते भायर एक समाजकार्य केल्याची खोशी म्हूण तोय कांय दोतोराक सोदून काडपाचो वावर करतलो आनी शेजारधर्म पाळपाची ताका संद मेळटली देखून जाणटेलो शेजा-याक आदार करतालो.

प्र2. शेजा-याचें आग धरपाक कितें कारण घडलें ?
जाप. शेजा-यांक दोग जाण पूत, आपले पूत बरे शिकचे असो ताचो हावेस आसलो. ताकां ताणें कसलीच अडचण पडपाक दिली ना. आपूण उपाशीं रावून ताकां पोटभर जेवयले. ताचेखातीर रातीचें दीस केले आनी निमाणेकडेन जावपाचें तेच जालें. दोगूय हाताभायर गेले आनी एक
नंबराचे तवनास जाले. म्हज्या शेजा-यान गांठीक मारिल्ली सपनां करपून गेली. आपणाले पूत हाताभायर वतात तें पळोवन ताचें तकलेर परिणाम जालो.

प्र3. बल्ब फोडपी तरणाटयांक समाजावपाचो यत्न जाणटेल्यान कसो केलो ?
जाप. जाणटेल्यान बल्ब फोडपी तरणाटयांक ते लायटी कित्याक फोडटात कांय विचारलें. ताकां ती “आमची सर्त” अशीं जाप दिल्ली. ताणें ताकां त्यो लायटी सरकाराच्यो अशें सागून समजावपाचो यत्न केलो पूण मातूय संस्कार जावंक नाशिल्यान त्या तरणाटयांनी ताकां धावडायलो.

प्र4. राखण्यांची उतरां आयकून जाणटेल्याची अवतिकाय कितें जाली ?
जाप. राखण्यांची उतरां आयकून जाणटेल्यान कपलार हात मारलो. इतलो वगत चलूक लेगीत ताच्या पायांक पुरो जांवक नासिल्यान ताणें तो वाट चुकिलो म्हणिना फुडें ताच्या पांयांक पंदरा मणाचे वजन बांदिल्ले भशेन दिसपाक लागलें. आशिल्ली नाशिल्ली ताची सगळीच शक्त सोंपली आनी ताणें थंयच बसकण मारली.

प्र5. तरणाटयांचे वागप पळोवन जाणटेल्याच्या मनात कितें विचार आयलें ?
जाप. तरणाटयांचे वागप पळोवन जाणटेल्याच्या दोळ्यांमुखार वेगळें चित्र उबे रावलें. ह्या देशांचें भविश्य कितें ? शिकिल्ले तरणाटे अशें कित्याक वागतात ? भुरग्यांक पिरायेचो मान लेगीत दवरुंक कित्याक जमना? आमचें शिक्षण तांचेर संस्कार करुंन खंय उणें पडटा कांय ? अशें विचार जाणटेल्याच्या मनात आयलें.

प्र6. तरणाटयांनी जाणटेल्यांकडेन कशें वागूक जाय अशें तुमकां दिसता ?
जाप. तरणाटयांची जाणटेल्याचे पिरायेचो मान दवरुक जाय. ताणीं जाणटेल्यांक आदार दिवक जाय, धमकांवक जायना. आपल्या आवयबापायचो मान राखून जाणटेपणांत तांकां आदार दिवंक जाय.

भाशाभ्यास

ही वाक्यां वाचूया

1. थंय कांय तरणाटे उबे आशिल्ले. ( नाम )

2. हांवें कपलार हात मारून घेतला. ( सर्वनाम )

3. जाणटेल्याक पायांतली सगळीं शक्त सोंपली. ( विशेशण )

4. रस्तयाचें वोल्त फाटी पडलें. ( क्रियापद )

वयल्या वाक्यांनी तरणाटे, हांवें, सगळी, पयलें हीं आडी मारिल्ली उतरां पुरूश, लिंग, वचन, काळ वा विभक्तीक लागून बदलतात म्हणल्यारूच ताच्यांत विकार घडटा. देखून ह्या उतरांक विकारी उतरां अशें म्हणटात.

नामाच्यो परी

1. जात नाम :– एके जातींतल्या सगळ्यां जिवाक वा वस्तूक लागू जाता तें नाव.

देखीक :– रस्तो, वैज, झाड, पूत, गाडे

2. विशेश वा खास नाम :– एक जीव, जिनस वा सुवात ही दर एकल्या जिवा, जिनसा वा सुवाती

परस वेगळेंपणा वळखून दवरिल्लें नांव.

3. रास नाम :– जीव वा जिनस हांचो पुजो सुचोवपी नांव.

देखीक :– पंगड, गर्दी, भिरें, टोळो

4. भाव नाम :– जीव, जिनस वा सुवात हांचो गुण वा भाव हाची जाणवविकांय करुंन दिवपी नांव.

देखीक :– वावर, परिणाम, काकुळट, नेट, खोशी.

क) सकयल दिल्या वाक्यांतली नामां सोदून काडून ताच्यो परी बरयात.